Các bài viết mà ông tập hợp trong sách này là kết quả nghiên cứu nhiều năm của ông trong quá trình giảng dạy, có những đề tài đã theo ông, hay đúng hơn, ông theo đuổi nó từ rất lâu rồi. Điều thú vị là mỗi bài đều có phát hiện mới...

Cuốn sách tập hợp những bài viết về từng sự kiện, nhân vật hay vấn đề lịch sử và, bằng tư liệu hoặc mới phát hiện hoặc có từ lâu nhưng được tác giả đọc và phân tích theo nhãn quan riêng, với lý giải và nhận định của mình, soi lại hiện thực dưới góc nhìn mới, ánh sáng mới...

Quyển sách Tìm hiểu lịch sử Việt mà nhà nghiên cứu Trần Viết Ngạc khiêm tốn dùng từ Góp nhặt là một quyển sách sử Việt xứng đáng được đưa vào nhiều thư viện, nhất là các thư viện trường học, tủ sách gia đình. Nó giúp người ta học sử, dạy sử và thêm hiểu, thêm yêu lịch sử Việt Nam, không phải một cách hồn nhiên, bản năng hay theo quan điểm chính thống nào, mà từ hiểu biết lý trí, từ cảm xúc chân thật.

(Trích Lời giới thiệu của Tiến sĩ Bùi Trân Phượng Nguyên Phó trưởng Khoa Lịch sử Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh)